Podczas prowadzenia prac budowlanych, rozbiórkowych i remontowych powstaje wiele różnych rodzajów odpadów budowlanych lub niebezpiecznych. Zaliczamy do nich m.in. gruz betonowy, ceglany i ceramiczny, tynk, gips, cement, płyty kartonowo-gipsowe, materiały pokryć dachowych, złom, drewno, szkło, tworzywa sztuczne, materiały izolacyjne, elementy PVC, jak również azbest czy papa bitumiczna. W takiej sytuacji i wedle zapisów Ustawy o odpadach wytwórcą odpadów jest podmiot, który świadczy usługę w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej (art. 3 ust. 2 pkt 22 u.o.). Kim jest jednak posiadacz odpadów i jakie obowiązki nakładają na niego obecnie obowiązujące przepisy? Zapraszamy do zapoznania się z poniższym tekstem.
Kto według prawa jest posiadaczem odpadów?
Mianem wytwórcy i posiadacza odpadów często określa się ten sam podmiot. Należy jednak pamiętać, że nie są to terminy tożsame, a polskie przepisy wyraźnie je rozgraniczają. Ich definicje można znaleźć w ustawie Prawo ochrony środowiska, jak również w Ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarki niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej. Mówią one, że posiadaczem odpadów jest ich wytwórca, a także każda osoba fizyczna, osoba prawna bądź jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która znajduje się w posiadaniu odpadów. Ustawodawca postanowił uwzględnić w definicji wytwórców odpadów, ponieważ w miejscu, w którym powstają odpady, są one również najczęściej składowane. Często dzieje się tak aż do momentu, kiedy zostaną odebrane przez przedsiębiorstwo zajmujące się gospodarką odpadami komunalnymi bądź firmę odpowiedzialną za odbiór i wywóz różnych kategorii odpadów (budowlanych, przemysłowych i niebezpiecznych). Polskie przepisy zakładają również, że posiadaczem odpadów jest podmiot, na którego posesji są one przetrzymywane. Należy jednak pamiętać, że posiadaczem odpadów nie jest firma zajmująca się ich przewozem.
Jakie są obowiązki posiadacza odpadów?
Posiadacz odpadów jest przede wszystkim zobowiązany do postępowania z odpadami w taki sposób, aby same odpady, jak również związane z nimi działania (czyli zbieranie, magazynowanie, transport i przetwarzanie) nie stanowiły zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi. Ważne jest także, aby działał w sposób zgodny z przepisami o ochronie środowiska i zasadami odpowiedzialnej gospodarki odpadami. Do najważniejszych zobowiązań posiadacza odpadów zalicza się:
- prowadzenie na bieżąco ilościowej oraz jakościowej ewidencji odpadów zgodnie z katalogiem odpadów, określonym w przepisach wykonawczych Ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (DzU z 2013 r. poz. 21);
- przechowywanie związanych z ewidencjonowaniem odpadów dokumentów przez okres 5 lat, a w razie wystąpienia takiej potrzeby udostępnianie ich organom uprawnionym do kontroli;
- przechowywanie odpadów we właściwych warunkach i zabezpieczenie ich w taki sposób, aby nie stanowiły żadnego zagrożenia dla środowiska, porządku i czystości.
Ewidencję odpadów prowadzi się za pomocą kart ewidencji (odpadów, komunalnych osadów ściekowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, pojazdów wycofanych z eksploatacji) oraz karty przekazania odpadów. Karta przekazania odpadów (KPO) jest o tyle istotnym dokumentem, ponieważ to w niej wskazuje się kolejnych posiadaczy odpadów – zarówno przekazującego, jak i przyjmującego. Zarówno posiadacz odpadów przekazujący odpady na składowisko, jak i zarządzający składowiskiem odpadów mogą być zobligowani do prowadzenia dodatkowej ewidencji przy użyciu podstawowej charakterystyki odpadów lub wyników testów zgodności (w zależności od kodu odpadu). Znaczącym udogodnieniem jest jednak to, że ewidencja może być prowadzona w systemie teleinformatycznym, w którym poświadczenie dokumentów wykonuje się z użyciem podpisu elektronicznego. Dodatkowo posiadacz odpadów może je magazynować, jeżeli potrzeba magazynowania wynika z przebiegu procesów technologicznych bądź organizacyjnych i nie przekracza terminów uzasadnionych dla tych procesów (jednak nie dłużej niż przez rok). Tak samo dzieje się, gdy odpady są magazynowane w celu zgromadzenia odpowiedniej ilości celem przetransportowania ich na składowisko odpadów.
