Na każdego mieszkańca Unii Europejskiej przypada średnio 5 ton odpadów. Wyraźnie rosnąca liczba śmieci przyczynia się do coraz bardziej restrykcyjnych przepisów dotyczących właściwej segregacji i utylizacji. To z kolei zwiększa potrzebę właściwego stosowania pojęć takich jak odzysk i recykling, które często używane są zamiennie. Czy jest to poprawne?
Co to jest odzysk?
Zgodnie z Ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, odzysk to jakikolwiek proces, który ma na celu częściowe lub całościowe wykorzystanie odpadów, tj. substancji, materiałów oraz energii do powtórnego zastosowania. Działania te nie mogą zagrażać życiu i zdrowiu człowieka ani też szkodzić środowisku. Obejmują one m.in.:
- użycie odpadów w spalarni jako paliwa,
- zastosowanie odpadów w rolnictwie lub ogrodnictwie (np. w formie nawozu lub biomasy),
- ponowne wykorzystanie sprawnych sprzętów,
- oczyszczenie olejów,
- regenerację substancji chemicznych i akumulatorów,
- wykorzystanie odpadów przy produkcji nowych towarów,
- recykling.
Jak widać, pojęcie recyklingu wpisuje się w odzysk. Czym więc jest recykling, co się na niego składa i jak należy go definiować?
Co to jest recykling?
To czynności zmierzające do jak najefektywniejszego wykorzystania odpadów przy możliwie niskim nakładzie surowcowym i energetycznym. Wiąże się to ze staranną selekcją odpadów, przetwarzaniem ich na kolejne produkty i maksymalnym ich wykorzystaniem. Uzyskane materiały są używane do stworzenia nowych produktów. Recyklingowi można poddać tylko określone towary. Są to przede wszystkim:
- tworzywa sztuczne (np. poliester, poliamid, poliwęglan, polipropylen),
- szkło,
- stal,
- papier (w tym kartony i tektury),
- metale kolorowe,
- drewno.
Utrzymywanie podziału śmieci w gospodarstwach domowych, śmietnikach komunalnych i na wysypiskach przyspiesza proces przetwarzania i odzyskiwania materiałów, które w dalszych procesach wykorzystuje się m.in. do produkcji odzieży, sprzętów domowych, opakowań, zabawek i wielu innych przedmiotów. Pod względem rodzaju obróbki recykling dzieli się na kilka grup:
- termiczny (pozyskiwanie energii z odpadów),
- chemiczny (przetwarzanie odpadów na produkty o zupełnie innych właściwościach fizykochemicznych),
- surowcowy (przetwarzanie odpadów do pierwotnej postaci),
- materiałowy (pozyskiwanie tworzywa z odpadów),
- organiczny (pozyskiwanie materii organicznej lub metanu).
Choć recykling jest pojęciem obejmującym różne działania, to całościowo wpisuje się w odzysk, który dąży do ponownego wykorzystania odpadów.
