Definicją składowiska odpadów jest urządzony zgodnie z prawem obiekt zorganizowanego deponowania odpadów, który może odbywać się tylko w miejscu do tego wyznaczonym. Właścicielami takich obiektów są zazwyczaj miejscowe samorządy terytorialne. Składowiska powinny minimalnie oddziaływać na otoczenie, co jest trudne do osiągnięcia przy ich powierzchni i czasie eksploatacji. Tutaj przeczytasz, na jakie typy można je podzielić.
Odgórne podziały składowisk odpadów
Składowiska odpadów mocno wpływają na środowisko naturalne. Szkodliwość jest uzależniona m.in. od fizycznych, chemicznych i biologicznych właściwości odpadów, jakości gruntu i zagospodarowania środowiska. Duże znaczenie ogrywają właściwości wybranego miejsca. Pod tym względem składowiska dzielą się na:
- nadpoziomowe – będące na terenie płaskim,
- podpoziomowe – będące w obniżeniach terenu,
- boczne – znajdujące się na zboczach.
Odpady można także składować w podziemnych składowiskach opisanych w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Składowiska odpadów dzielą się również w zależności od stopnia organizacji. Pierwszym rodzajem są składowiska zorganizowane. Sytuuje się je w lokalizacji, która uwzględnia kryteria hydrogeologiczne i geotechniczne oraz odpowiednią eksploatację. Składowiska niezorganizowane powstały w wyrobiskach lub zagłębieniach terenu bez odpowiedniego przygotowania. Skutkiem takich działań jest m.in. zanieczyszczenie wód gruntowych czy niekontrolowana emisja gazów do atmosfery. Składowiska pół-zorganizowane polegają na zastosowaniu izolacji między odpadami a podłożem. Jest to przejściowa forma do właściwego urządzenia i eksploatacji, lecz nie zabezpiecza przed emisją odcieków, odorów i pyłów.
Typy składowisk w Polsce
Polskie prawo zakazuje m.in. magazynowania odpadów na składowiskach oraz przetwarzania ich w inny sposób niż składowanie. Po odbiorze odpadów poddaje się je segregacji oraz procesom przekształcenia fizycznego, termicznego lub biologicznego, które mają ograniczyć wpływ na ludzkie zdrowie i środowisko naturalne. Zgodnie z art. 103 ust. 2 z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz.U. z 2020 r. poz. 797) w Polsce wyróżnia się trzy typy składowisk odpadów. Pierwszym z nich są składowiska na odpady niebezpieczne, czyli takie, które po przedostaniu się do środowiska naturalnego mogą stanowić zagrożenie dla ludzi, zwierząt i innych form życia. W tych składowiskach nie wolno składować odpadów innych niż niebezpieczne. Drugim typem są składowiska odpadów obojętnych. Są to odpady, które nie ulegają żadnym istotnym przemianom fizycznym, chemicznym lub biologicznym. Oznacza to, że nie podlegają biodegradacji, ale również nie powodują zanieczyszczenia środowiska i nie stanowią zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi. Ostatni typ to składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. W tej grupie znajdują się m.in. odpady komunalne, a także stałe odpady niebezpieczne lub powstałe przez przekształcenie odpadów niebezpiecznych, które spełniają kryteria dopuszczenia do składowania w takim miejscu.
W Polsce zakazane jest składowanie na składowiskach m.in. odpadów ciekłych, zawierających wodę powyżej 95%, żrących, wybuchowych, utleniających, wysoce łatwopalnych, łatwopalnych, zakaźnych medycznych i weterynaryjnych, niezidentyfikowanych lub nowych o nieznanym oddziaływaniu.